دلیل مشارکت کم خانواده ها در اهدای خون بند ناف چیست؟

در سال های اخیر، با تحقیقاتی که دانشمندان و متخصصان انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که به کمک سلول های بنیادی می توان برخی بیماری هایی که شاید تا پیش از آن جزء بیماری های صعب العلاج بوده اند را درمان کرد. سلول های بنیادی نیز در مغز استخوان و خون بند ناف یافت می شوند.

\xa0خون بند ناف، خونی است که پس از تولد نوزاد در جفت باقی می ماند. در زمان بارداری این خون برای ادامه حیات و سلامت نوزاد لازم است؛ اما پس از تولد، جفت و خون آن به عنوان یک بافت اضافی دور انداخته می شود. در حالی که حاوی سلول های زیادی است که مزایای بسیاری نسبت به سلول های بنیادی دیگر دارند. از جمله این مزایا این است که چون هنوز این سلول ها برخوردی با محیط خارج پیدا نکرده اند، اولا آلوده نیستند و همچنین از نظر ایمنی پاسخ های ایمنی ناخواسته کمتری را ایجاد می کنند؛ چرا که هنوز نابالغ هستند.

چطور می توان خون بند ناف را اهدا کرد؟

این سلول های پر فایده در هر زایمان می توانند به دست آیند؛ اما فقط در حدود ۲ و نیم تا ۳ درصد زایمان ها، دست یابی به خون بند ناف محقق می شود. این در حالی است که هرچه تعداد نمونه های ذخیره شده خون بند ناف در کشور بیشتر باشد، نیاز به وارد کردن نمونه از خارج که چیزی حدود ۴۰ هزار یورو هزینه بر می دارد، کمتر می شود.

درباره این که چرا با وجود تمام زایمان هایی که روزانه در کشور انجام می شود، درصد بسیار کمی دسترسی به خون بند ناف میسر می شود، از رئیس شرکت فناوری بن یاخته های رویان، مرتضی ضرابی پرسیدیم و او در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با بیان این که خانواده ها خود باید داوطلب انجام این کار شوند، توضیح داد: در بانک خون بند ناف رویان معمولا خانواده هایی که در آستانه تولد فرزند هستند، اگر بخواهند نمونه خون بند ناف نوزاد خود را ذخیره کنند از هفته سی و چهارم بارداری می توانند به سایت بانک خون بند ناف مراجعه کنند و ثبت نام انجام دهند. اگر ثبت نام تکمیل شد، کارشاسنان ما در زمانی که زایمان انجام می شود به بیمارستان مراجعه می کنند و ۳ تا ۵ دقیقه زمان دارند که نمونه خون بند ناف را جمع آوری کنند.

او ادامه داد: بنابراین اگر کسانی می خواهند از خدمات بانک خون بند ناف استفاده کنند، این هماهنگی باید قبل از این که زایمان اتفاق بیفتد، انجام بگیرد و اگر زایمان اتفاق بیفتد ما دیگر نمی توانیم جهت جمع آوری نمونه خون بند ناف اقدام کنیم.

اهدای خون بند ناف هیچ خطر و ضرری ندارد

رئیس شرکت فناوری بن یاخته های رویان، با اشاره به جمع آوری خون بند ناف در تنها از ۲/۵ تا ۳ درصد زایمان ها، مطرح کرد: علت این درصد پایین، آن است که فقط خانواده هایی که خودشان مایل هستند از این خدمات استفاده کنند، ثبت نام می کنند و افراد دیگر که مایل نباشند، از این چرخه ثبت نام خارج می شوند.

او همچنین توضیح داد: این کار هیچ ضرری برای مادر و نوزاد ندارد و تنها از ضمائم دور ریختنی زایمان استفاده می شود. اگر افراد بخواهند خون بند ناف نوزاد خود را اهدا کنند، هزینه ای پرداخت نمی کنند؛ اما اگر بخواهند نمونه را برای خود ذخیره سازی کنند، لازم است هزینه ای را پرداخت کنند. این نمونه با توجه به هزینه ای که خود خانواده برای این موضوع پرداخت می کند، می تواند برای سال ها یعنی حدود ۲۰ تا ۲۵ سال نگهداری شود.

ضرابی بیان کرد: در خون بند ناف حجم خون بین ۸۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر می تواند باشد و بین ۸۰۰ ملیون تا ۲ میلیارد سلول می تواند در آن باشد که این بستگی به خون بند ناف، طول بند ناف، نوع زایمان و ... دارد.

او با تاکید بر اهمیت ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بند ناف گفت: هر نمونه ای که لازم داشته باشیم و در داخل کشور نداشته باشیم، ناچار هستیم از خارج وارد کنیم و هزینه وارد کردن هر نمونه حدود ۴۰ هزار یورو است و وزارت بهداشت ناچار است از بانک جهانی خون بند ناف، نمونه مورد نیاز را فراهم کند.

عدم اطلاع خانواده ها، مهم ترین دلیل درصد پایین اهدای خون بند ناف\xa0

بعد از گفت وگو با مدیر شرکت فناوری بن یاخته های رویان، با توجه به درصد پایینی از زایما ن ها که هماهنگی برداشت خون بند ناف در آن ها انجام می شود، از مادران باردار یا مادرانی که اخیرا زایمان انجام داده اند پرسیدیم که آیا حاضر به اهدای خون بند ناف نوزادشان هستند؟ یا در زایمان های خود، تجربه چنین اقدامی داشته اند یا خیر؟ نتیجه این پرسش ها این بود که بسیاری از خانواده ها هنوز در جریان چنین امکان و اقدامی نیستند و از وجود آن ابراز بی اطلاعی می کنند. برخی نیز در بیمارستان قبل از زایمان متوجه این امکان شده اند که برای انجام ثبت نام و هماهنگی دیر بوده است. بنابراین مقاومت و مخالفتی در برابر اهدا یا ذخیره سازی شخصی خون بند ناف توسط خانواد ه ها وجود ندارد؛ بلکه لازم است اطلاع رسانی های بیشتری در این باره انجام شود تا خانواده ها با آگاهی کامل زودتر در این راستا اقدامات لازم را انجام دهند و ذخیره سازی خون بند ناف در کشور به این طریق افزایش پیدا کند.

خبرنگار: فاطمه کربلایی\xa0